Μοντέλα πένθους

Μπροστά στο πένθος και τον ανθρώπινο πόνο κάθε επιστημονική θεωρία ίσως δείχνει ανίσχυρη, όμως είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε για την κάθε δύσκολη κατάσταση που βιώνουμε κάποιες βασικές πληροφορίες που θα μας βοηθήσει να την κατανοήσουμε. Η γνώση, μας μειώνει τον φόβο του αγνώστου και μας προετοιμάζει καλύτερα να ξεπεράσουμε κάθε δύσκολη περίοδο όπως και αυτή του πένθους.

Το μοντελο της Elisabeth Kubler-Ross

Ένα από τα πιο γνωστά μοντέλα πένθους της γνωστής Ελβετίδας ψυχιάτρου που ασχολήθηκε με το πένθος. Έγινε ευρέως γνωστό ως “Τα πέντε στάδια του πένθους” και υιοθετήθηκε από τις κοινωνικές επιστήμες για την διαχείριση των καταστάσεων πένθους. Τα 5 στάδια του πένθους:
Η άρνηση
Στο στάδιο αυτό ο πενθούντας δυσκολεύεται να αποδεχτεί την απώλεια του αγαπημένου του προσώπου.
Ο θυμός
Η οργή και ο θυμός είναι πιθανό να μετατίθενται προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, όπως φίλους, συγγενείς, τον γιατρό του εκλιπόντος, τον Θεό, ακόμα και τον ίδιο του τον εαυτό.
Η διαπραγμάτευση
Μια φυσιολογική αντίδραση στο αίσθημα της απελπισίας και της αδυναμίας είναι η ανάγκη για ανάκτηση του ελέγχου. Πρόκειται για μία προσπάθεια του ατόμου να προστατευτεί από την επίπονη πραγματικότητα.
Η κατάθλιψη
Το άτομο σ´αυτό το στάδιο βυθίζεται στο συναίσθημα της θλίψης και παύει να προσπαθεί να εναντιωθεί στην ίδια την απώλεια.
Η αποδοχή
Τελευταίο και πιο δύσκολο στάδιο στην διεργασία του πένθους. Χαρακτηρίζεται από την απομόνωση και την ηρεμία.

Το μοντελο του Bowlby και Parks

Ανάμεσα στα μοντέλα που έχουν προταθεί για την ερμηνεία του πένθους, λόγω της σαφήνειας και της απλότητάς του. Σύμφωνα με την θεωρία του Δεσμού οι Bowlby και Parkes ισχυρίστηκαν ότι το πένθος περιλαμβάνει τις εξής 4 φάσεις:
Κλονισμό και μούδιασμα
Το άτομο που πενθεί νιώθει αποσυνδεδεμένο συναισθηματικά και ανίκανο να αισθανθεί οτιδήποτε. Είναι μια φυσιολογική άμυνα στον ανεπιθύμητο πόνο, αλλά και μια μεταβατική φάση.
Νοσταλγία και αναζήτηση
Σε αυτή την περίοδο ο πενθούντας έχει μια βαθιά επιθυμία και λαχτάρα για επανασύνδεση με τον αγαπημένο του που έφυγε από την ζωή. Η νοσταλγία και η αναζήτηση συνιστούν μια προσπάθεια επιστροφής της προηγούμενης κατάστασης.
Αποδιοργάνωση και απελπισία
Σε αυτή την φάση το άτομο περνάει θα λέγαμε μια κρίση ταυτότητας (πχ αν ο άντρας μου πέθανε είμαι ακόμα σύζυγος;) και δυσκολία προσαρμογής της νέας κατάστασης ακόμα και πρακτικά.
Αναδιοργάνωση
Η ζωή μετά από μια απώλεια δεν είναι ποτέ η ίδια. Το άτομο προσπαθεί να μαζέψει “τα κομμάτια του” και να προχωρήσει. Μπορεί να συγκροτηθεί ξανά αλλά κάποιες διαφορές είναι οριστικές.